Đau cổ vai gáy là nỗi phiền toái của nhiều người vì nó ảnh hưởng rất lớn đến khả năng vận động, tâm lý và sinh hoạt hàng ngày. Tình trạng này diễn ra phổ biến, do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra và trong nhiều trường hợp có thể cảnh báo những dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng. Vì vậy, việc theo dõi, chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất cần thiết.
1. Đau cổ vai gáy là gì?
Đau cổ vai gáy là tình trạng cơ cổ và vai co lại, gây đau và hạn chế vận động khi quay cổ hoặc quay đầu. Không chỉ khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, đau cổ vai gáy còn cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm về xương khớp như thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm cổ, gai cột sống… gây chèn ép rễ thần kinh cột sống.
Theo thói quen thông thường, người bị đau vai gáy sẽ sử dụng thuốc giảm đau để nhanh chóng giảm đau. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân đến gặp bác sĩ sau khi bị phù nề, loét dạ dày hoặc thậm chí bị kháng thuốc sau khi dùng thuốc được vài tháng. Vì vậy, để quá trình điều trị được hiệu quả, người bệnh cần chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây đau vai gáy và điều trị đúng cách.
2. Triệu chứng thường gặp
Triệu chứng đau mỏi vai gáy thường mang tính cơ học, điển hình phải kể đến gồm:
- Cảm giác khó chịu hoặc đau nhức nhẹ, có thể khu trú tại một điểm giữa cổ và vai hoặc lan tỏa khắp một vùng rộng hơn trên vai và/hoặc trên cổ.
- Cơn đau nhói có thể xuất hiện rồi biến mất, có thể lan xuống vai hoặc cánh tay, bàn tay.
- Cảm giác cứng vùng cổ vai gáy.
- Phạm vi chuyển động ở cổ và vai, khả năng quay đầu hoặc nhấc cánh tay bị hạn chế.
- Cảm giác đau ở cổ hoặc vai trở nên trầm trọng hơn khi ấn vào.
- Cảm giác ngứa ran, tê lan dần xuống vai, cánh tay và/hoặc bàn tay (đau mỏi vai gáy tê bì chân tay).
- Trong một số trường hợp, cơn đau cổ và đau vai có thể trở nên tồi tệ hơn khi thực hiện các hoạt động nhất định, chẳng hạn như quay đầu sang một bên, chơi thể thao, ngồi, ngủ…
3. Nguyên nhân gây đau cổ vai gáy
Nguyên nhân gây đau cổ và vai được chia thành ba loại: nguyên nhân cơ học, nguyên nhân bệnh lý và các nguyên nhân khác.
3.1.Lý do cơ học
Sinh hoạt sai tư thế: Ngồi lâu trước màn hình máy tính, cúi cổ lâu, tựa đầu vào ghế, nằm nghiêng, cuộn tròn… sẽ ảnh hưởng đến việc cung cấp oxy và lưu lượng máu đến các cơ quan, cơ cổ và vai, dẫn đến tình trạng đau và cứng khớp trên.
Thói quen sinh hoạt không tốt: Ngồi trước quạt, điều hòa thời gian dài; thói quen tắm ban đêm; thường xuyên tiếp xúc với nắng, mưa có thể làm rối loạn hệ thần kinh điều khiển cảm giác và hoạt động của cơ vai, cổ.
Cường độ tập luyện quá mức: Nếu cường độ tập luyện cao, tư thế tập luyện không đúng hoặc không khởi động trước khi tập sẽ khiến vai, cổ bị mỏi và dần dần gây đau nhức.
Đặc điểm công việc: Ngồi hoặc đứng lâu có thể khiến máu lưu thông ở cổ, vai khó khăn, dẫn đến đau nhức, mệt mỏi.
Chấn thương mô mềm: Đau cổ vai gáy có thể do chấn thương mô mềm. Các mô mềm bao gồm cơ, gân và dây chằng. Khi mô mềm bị tổn thương, nó có thể gây ra nhiều cơn đau khác nhau, bao gồm cứng cổ, đau đầu và co thắt cơ.
Chấn thương cổ đột ngột (whiplash): Nguyên nhân là do chuyển động đột ngột của cổ gây rách cơ, gân và dây chằng ở cổ. Các triệu chứng điển hình bao gồm đau cổ và cứng khớp, nhức đầu, chóng mặt hoặc mờ mắt.
3.2 Nguyên nhân bệnh lý
Đau vai và cổ có thể là dấu hiệu cảnh báo các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như:
Rối loạn chức năng thần kinh: Các dây thần kinh ở vùng vai và cổ bị kéo căng hoặc căng quá mức có thể dẫn đến rối loạn chức năng thần kinh ở vùng đó. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến gây đau vai và cổ.
Thoái hóa cổ: Các gai xương phát triển trên cột sống cổ, gây chèn ép các dây thần kinh kiểm soát cảm giác ở cổ, vai và sau gáy. Bệnh nhân bị đau cổ và cứng khớp khi mới thức dậy. Nhóm dễ mắc bệnh là những người trên 40 tuổi.
Thoát vị đĩa đệm cổ: Các đĩa xơ ở cột sống cổ bị suy yếu khiến nhân nhầy bị rò rỉ ra ngoài, đĩa đệm lệch khỏi vị trí trên đốt sống, chèn ép các rễ thần kinh xung quanh gây đau cổ, vai.
Vôi hóa cột sống: Canxi tích tụ trong thân đốt sống gây nên hiện tượng vôi hóa cột sống và gai xương. Những gai xương này có thể chèn ép rễ thần kinh cột sống và gây đau cổ và vai.
3.2 Nguyên nhân bệnh lý
Đau vai và cổ có thể là dấu hiệu cảnh báo các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như:
Rối loạn chức năng thần kinh: Các dây thần kinh ở vùng vai và cổ bị kéo căng hoặc căng quá mức có thể dẫn đến rối loạn chức năng thần kinh ở vùng đó. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến gây đau vai và cổ.
Thoái hóa cổ: Các gai xương phát triển trên cột sống cổ, gây chèn ép các dây thần kinh kiểm soát cảm giác ở cổ, vai và sau gáy. Bệnh nhân bị đau cổ và cứng khớp khi mới thức dậy. Nhóm dễ mắc bệnh là những người trên 40 tuổi.
Thoát vị đĩa đệm cổ: Các đĩa xơ ở cột sống cổ bị suy yếu khiến nhân nhầy bị rò rỉ ra ngoài, đĩa đệm lệch khỏi vị trí trên đốt sống, chèn ép các rễ thần kinh xung quanh gây đau cổ, vai.
Vôi hóa cột sống: Canxi tích tụ trong thân đốt sống gây nên hiện tượng vôi hóa cột sống và gai xương. Những gai xương này có thể chèn ép rễ thần kinh cột sống và gây đau cổ và vai.
Viêm bao khớp vai: Do chấn thương hoặc tai nạn, khớp vai có thể bị viêm gây đau và hạn chế vận động vùng cổ và vai.
Rối loạn khớp vai – ngực: Ngồi một tư thế trong thời gian dài khiến cơ vai bị căng quá mức và co cơ ngực, gây đau vai, cổ.
Đau thắt ngực ổn định: Đau vai, cổ, lưng hoặc hàm là một trong những triệu chứng của đau thắt ngực ổn định, xảy ra do động mạch vành bị thu hẹp và không thể đáp ứng nhu cầu oxy của máu trong cơ thể.
Đau vai cổ kèm theo nhức đầu: Đây là tình trạng đau đầu do các cơ ở sau gáy bị căng cứng và cổ bị lệch, đôi khi khiến người bệnh có cảm giác giống như chứng đau nửa đầu. Các triệu chứng thường gặp bao gồm: đau ở một bên đầu hoặc mặt; đau quanh mắt; cứng cổ và vai và đau đầu sau một số cử động cổ.
Ung thư: Trong một số trường hợp, đau cổ và vai dai dẳng là triệu chứng của ung thư đầu cổ. Khoảng 75% bệnh ung thư đầu và cổ là do uống rượu và hút thuốc quá nhiều. Ngoài ra, đau cổ và vai là dấu hiệu cảnh báo ung thư phổi.
3.3.Các nguyên nhân khác gây đau cổ vai gáy
Tuổi tác: Càng lớn tuổi, cơ thể bạn càng già đi nhanh chóng. Đặc biệt, các cơ quan và hệ thống xương khớp dần dần bị thoái hóa và mất đi chức năng. Vì vậy, người già mắc các bệnh về cổ vai gáy với tỷ lệ cao hơn người trẻ.
Thời tiết: Mỗi khi chuyển mùa, nhất là khi trời lạnh, các cơn đau ở cổ, vai sẽ tăng lên do áp suất không khí giảm khiến các mạch máu co lại, giảm khả năng vận chuyển oxy và máu.
Nhiễm lạnh: Cơ thể tiếp xúc với nhiệt độ lạnh có thể làm tổn thương dây thần kinh và gây đau cổ và vai.
Chế độ ăn uống kém: Thiếu vitamin và khoáng chất có thể làm suy yếu các dây thần kinh ngoại biên và gây đau cổ vai gáy.
4. Đau cổ vai gáy có nguy hiểm không? Khi nào tôi nên đi khám bác sĩ?
Ngoài việc bị hạn chế vận động, nhiều người còn lo lắng không biết đau vai gáy có nguy hiểm và có gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe không?
Các bác sĩ cảnh báo cơn đau ở vai, cổ có thể lan xuống bả vai hoặc cánh tay, gây tê, ngứa ran và cực kỳ khó chịu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chưa kể, trong nhiều trường hợp, nếu không được điều trị có thể xảy ra những biến chứng nguy hiểm như: rối loạn chức năng tiền đình, tăng nguy cơ thiếu máu não, rối loạn cảm giác ở tứ chi, đau rễ thần kinh tự chủ, thậm chí là liệt một bên hoặc cả hai cánh tay…
Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường sau, người bệnh cần đi khám ngay để tránh biến chứng:
- Đau cổ và vai kéo dài hơn một tuần.
- Khi tần số tăng lên, cơn đau tăng dần và cơn đau xảy ra ngay cả khi nghỉ ngơi.
- Kèm theo đó là một số triệu chứng như chóng mặt, ù tai, chóng mặt, buồn nôn, khó thở.
- Đau cổ vai gáy cấp tính với mức độ đau dữ dội, xảy ra sau khi người bệnh gặp chấn thương đột ngột, gây tổn thương cơ và các dây chằng, trường hợp này cần được can thiệp y tế sớm.
5. Để giảm đau cổ vai gáy, hãy tham khảo các biện pháp sau đây:
5.1. Đến gặp bác sĩ ngay để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp, nhằm giảm thiểu triệu chứng đau cổ vai gáy.
5.2. Áp dụng chườm lạnh: Sử dụng túi gel lạnh hoặc đá lạnh được gói trong khăn mềm và áp lên vùng vai gáy trong 3 ngày đầu tiên khi cơn đau bắt đầu. Chườm lạnh khoảng 20 phút mỗi lần và thực hiện 5 lần mỗi ngày. Phương pháp này giúp giảm viêm và làm giảm sự căng cứng ở cổ.
5.3. Chăm sóc nhiệt: Bạn có thể sử dụng miếng đệm nóng hoặc xoa bóp nhẹ nhàng vùng cổ vai để tăng tuần hoàn máu và giúp cơ bị căng thẳng được thư giãn.
5.4. Sử dụng thuốc: Trong trường hợp đau vai gáy kéo dài và không giảm đi, bác sĩ có thể kê đơn cho bạn một số loại thuốc như Paracetamol, thuốc kháng viêm không steroid, thuốc giãn cơ hoặc miếng dán Salonpas để giảm đau. Hãy luôn tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý tăng hoặc giảm liều thuốc để tránh tác dụng phụ nguy hiểm cho dạ dày, gan và thận.
5.5. Sử dụng phương pháp Y học cổ truyền
Các phương pháp YHCT có thể giảm các cơn đau vai gáy tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Chỉ định các phương pháp thủ thuật sẽ khác nhau trên từng người bệnh cụ thể gọi là cá thể hóa cho quá trình điều trị. Mục tiêu của các phương pháp này là tăng cường sức mạnh cơ ở khu vực bị tổn thương, đồng thời giải tỏa căng thẳng cho các cơ. Tại Phòng khám Y học cổ truyền Cody Health có những phương pháp hỗ trợ điều trị bảo tồn vừa an toàn lại vừa hiệu quả đang được ứng dụng chữa trị hiện nay.
- Điện châm: Đây là phương pháp kết hợp giữa truyền thống châm cứu và công nghệ hiện đại sử dụng dòng điện. Kỹ thuật viên sẽ sử dụng một dòng điện nhất định được đưa đều đặn, ổn định vào các huyệt châm cứu để giúp điều trị bệnh đau vai gáy.
- Xoa bóp bấm huyệt chữa đau vai gáy dưới tác dụng của các động tác xoa bóp và ấn huyệt, khí huyết trong cơ thể sẽ nhanh chóng được lưu thông thuận lợi, giúp làm mềm và giãn cơ, giảm tình trạng đau nhức vai gáy hiệu quả.
Với đội ngũ chuyên gia luôn chu đáo, tận tình trong việc khám và điều trị các bệnh qua các bài thuốc YHCT cùng không gian thoải mái, dễ chịu, Phòng khám Cody Health là địa chỉ đỏ mà người bệnh có thể tin tưởng tìm đến.