Triệu chứng thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ
- Có yếu tố chấn thương cột sống cổ từ từ hay đột ngột.
- Bệnh nhân đau cổ cục bộ hoặc lan lên vùng chẩm hay xuống vai tay, đau tăng khi vận động, ho, hắt hơi, giảm khi nghỉ ngơi.
- Có thể hạn chế vận động cột sống cổ khi gấp, duỗi, nghiêng, xoay, đôi khi thấy lạo xạo khi quay cổ
- Tùy vị trí rễ tổn thương có thể xuất hiện cảm giác tê bì ở vùng rễ thần kinh cổ bị thương tổn chi phối cảm giác, rõ nhất là tê bì ở bàn tay, ngón tay hoặc gây đau đầu ù tai, giảm thính lực tạm thời, chóng mặt, mất thăng bằng, ám điểm, mệt mỏi,
- Khi chèn ép rễ thần kinh nhiều có thể gây liệt ngoại vi chi trên: bại một số cơ ở cánh tay, ngón tay, không giơ tay lên cao được; có thể kèm theo hiện tượng giật bó cơ khi cơ đã bị teo rõ.
- Trường hợp chèn ép tủy cổ có thể gây
- Tăng trương lực cơ chi dưới, đi bộ khó khăn, đặc biệt có cảm giác bó ở bắp chân khi đi bộ.
- Yếu hai chi dưới.
- Rối loạn cảm giác ở hai tay.
- Tăng phản xạ gân xương hai chi dưới, giảm phản xạ gân xương chi trên hoặc tăng phản xạ gân xương tứ chi.
- Một số trường hợp có rối loạn cơ thắt (mót đái không nhịn được, đái dầm cách hồi).
- Các triệu chứng này có thể được hồi phục nhưng sau một thời gian lại xuất hiện trở lại nhưng ở mức độ nặng hơn.
- Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng cho thấy hình ảnh thoái hoá cột sống và thoát vị đĩa đệm
Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ
Theo Y học hiện đại:
- Quá trình thoái hoá sinh học theo tuổi (lão hoá) và do đĩa đệm CSC phải chịu áp lực trọng tải của đầu.
- Thoái hoá bệnh lý do nhiều yếu tố bệnh lý: yếu tố cơ học. miễn dịch, chuyển hoá, di truyền;
- Quá trình thoái hoá sinh học và thoái hoá bệnh lý của đĩa đệm đan xem nhau (khó phân biệt), gây nên thoái hoá hỗn hợp đĩa đệm (thoái hóa nhân nhầy), nứt rách vòng sợi gây thoát vị nhân nhầy qua chỗ nứt của vòng sợi (gọi là thoát vị đĩa đệm).
Theo Y học cổ truyền:
- Ngoại nhân: Do phong tà (Bệnh xuất hiện đột ngột, diễn biến nhanh, đau lan theo đường đi của kinh Bàng quang và kinh Đởm). Do hàn tà (Hàn làm cho khí huyết ở kinh lạc bị tắc nghẽn không lưu thông được, gây ra co rút cân cơ, cảm giác đau buốt, đôi khi bệnh nhân có cảm giác nóng ở nơi đau). Do thấp tà (Thấp xâm phạm vào bì phu kinh lạc, làm cho khí huyết không lưu thông, kinh lạc tắc trở gây cảm giác tê bì, nặng nề, ra mồ hôi chân, rêu lưỡi nhờn, dính);
- Nội nhân: Do chính khí hư (can thận khuy tổn) làm cho kinh lạc bị ứ trệ, khí huyết không lưu thông gây ra đau và hạn chế vận động;
- Bất nội ngoại nhân: Do chấn thương làm huyết ứ, gây bế tắc kinh lạc, khí huyết không lưu thông gây ra đau và hạn chế vận động.
Hậu quả của thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ
- Thoát vị đĩa đệm cột sống là một bệnh khá thường gặp, có thể để lại nhiều hậu quả, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh;
- Thoát vị đĩa đệm chèn ép động mạch sống gây nên tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng não, hình thành “hội chứng thiếu máu não cục bộ sau những cơn thiếu máu não cục bộ tạm thời liên tiếp;
- TVĐĐ chèn ép cả hệ thần kinh giao cảm cổ, gây nên hội chứng giao cảm cổ sau rất phức tạp về triệu chứng lâm sàng như đối với tim và các nội tạng khác;
- Người bệnh khi bị chèn ép các dây thần kinh vùng cổ và vùng thắt lưng có thể bị chứng đại tiểu tiện không tự chủ được do rối loạn cơ tròn;
- Trong trường hợp đĩa đệm thoát vị gây chèn ép tủy cổ có thể khiến bệnh nhân bị tàn phế suốt đời do bị liệt;
- Bên cạnh đó, tác hại của thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ còn khiến bệnh nhân bị teo cơ các chi nhanh chóng, khiến sinh hoạt bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thậm chí làm làm mất khả năng lao động.
Điều trị thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ
Điều trị không dùng thuốc VLTL
Nguyên tắc
- Chẩn đoán sớm, và điều trị kịp thời.
- giảm đau giãn cơ thư giãn, an thần nếu cần thiết.
Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi
- Sau giai đoạn cấp có điều trị vật lý kết hợp với kéo giãn đốt sống cổ.
- Xoa bóp bấm huyệt trị liệu có tác dụng để giảm đau và chống phù nề, tăng cường tuần hoàn dinh dưỡng.
- Điện châm: A thị huyệt, Phong trì, Kiên tỉnh, Kên ngung, Đại trữ, Phong môn, Đốc du, Thiên tông, Kiên trinh, Khúc trì, Ngoại quan, Hợp cốc
- Điều trị kéo giãn cột sống cổ: mục đích làm rộng các khe khớp, các lỗ ghép giảm chèn ép các rễ thần kinh; giãn cơ làm giảm co cứng cơ; giảm đau, điều chỉnh thoát vị đĩa đệm.
- Vận động trị liệu: có tác dụng giảm đau, phục hồi tầm vân động cột sống, tăng sức mạnh của cơ:
- Do phong hàn thấp
Điều trị thuốc Y học cổ truyền
– Pháp điều trị: Khu phong tán hàn trừ thấp thông kinh lạc
– Bài thuốc: Quyên tý thang, Ma hoàng quế chi thang
- Do Khí trệ Huyết ứ:
- Pháp điều trị: Hành khí hoạt huyết hóa ứ
- Bài thuốc: Tứ vật đào hồng gia giảm
- Do can thận hư:
- Pháp điều trị: Bổ can thận, thông kinh hoạt lạc
- Bài thuốc: Quyên tý thang gia giảm